Testis kanseri nedir ve testis kanseri belirtileri konularına değinmeden önce testis nediri açıklayalım. Testisler skrotum adı verilen bir cilt kesesi içinde, penisin alt kısmında asılı olan oval biçimli iki küçük organdır. Testislerin 2 önemli fonksiyonu vardır:

1. Erkeklik hormonu salgılamak ve testosteron hormonunu üretmektedirler. Ses kalınlaşması ve kıllanma gibi erkek özelliklerinin temel nedenini teşkil eden bir hormondur. Ayrıca ereksiyon ve cinsel dürtü (libido) yeteneğinin denetim mekanizmasıdır.
2. Ergenlikten itibaren kadının yumurtasını döllemeyi sağlayan sperm üretimini sağlamak.

Her 263 erkekten birinde testis tümörü görülür. Testis kanserinin ortalama görülme yaşı 33’tür. Hastaların %7’sinde testis kanseri 55 yaşından sonra ortaya çıkar.

Testis Kanseri Belirtileri

Testis kanseri belirtileri sıklıkla erken evrelerde  herhangi bir şikayete neden olmaz. Genellikle hastalar yumurtalıklarını ellediklerinde ağrısız bir sertlik ele gelir ve bu şikayetle başvuru yaparlar. Erken teşhis için her yaştaki erkeğe banyo yaparken yumurtalıklarını kontrol etmeleri önerilir.

Diğer Atipik Belirtileri

• Skrotumda ağırlık hissi
• Karın veya kasıkta ağrı
• Skrotumda bir sıvı toplanması
• Testis/skrotumda ağrı veya rahatsızlık
• Göğüslerin genişlemesi veya hassasiyeti
• Sırt ağrısı

Testis Kanserine Neden Olabilecek Faktörler

• İnmemiş testisi olanlar veya yumurtalıkları ameliyatla indirilenler
• Hipospadiası olanlar
• Sperm üretim bozukluğu nedeniyle çocuk sahibi olamayanlar
• derece (baba, erkek kardeş) akrabasında testis tümörü olanlar
• Diğer yumurtalığında daha önceden testis tümörü bulunanlar
• Uzun boylu insanlar
• Irk: Testis tümörü beyaz erkekler arasında siyah erkeklere göre daha yaygındır.
• Yaş: Testis tümörü gençleri ve genç erkekleri özellikle 15-35 yaş arası erkekleri etkiler. Ancak her yaşta ortaya çıkabilir.

Testis Kanseri Tanı

• USG
• Markerlar kan testi (AFP, beta-HCG, LDH)
• CT, MRI, PET CT

Testis Kanseri Evreleri

Testis Kanseri 1. Evre – Kanser testis içinde sınırlı.

• Evre 1a: Testis tümörü testis ve epididime sınırlı, lenfovasküler invazyon yok.
• Evre 1b: Testis tümörü testis ve epididimi aşmış veya lenfovasküler invazyon var.
• Evre 1s: Testis kanseri çıkarılmış, herhangi bir yerde metastaz saptanmamasına karşın kanda tümör belirteçlerinin yüksek olması (AFP, beta-HCG, LDH)

Testis Kanseri 2. Evre – Karındaki (Retroperitoneal) lenf bezlerinde testis tümörü metastazları olması ve kanda testis kanseri belirteçlerinin çok yüksek olmaması (AFP<1000, beta-HCG<5000, LDH<1.5 kat)

• Evre 2a: Retroperitoneal lenf bezleri 2 cm’den küçük (sayısı önemli değil)
• Evre 2b: Retroperitoneal lenf bezleri 2 cm’den büyük fakat 5 cm’den küçük (sayısı önemli değil)
• Evre 2c: Retroperitoneal lenf bezleri 5 cm’den büyük (sayısı önemli değil)

Testis Kanseri 3. Evre – Uzak bölgedeki lenf bezlerinde/organlarda testis kanseri metastazı veya kanda testis kanseri belirteçlerinin çok yüksek olmasıdır.

• Evre 3a: Uzak bölge lenf bezlerinde veya akciğerde testis kanseri metastazı var fakat kanda testis kanseri belirteçleri çok yüksek değil.
• Evre 3b: Kanda testis kanseri belirteçleri çok yüksek (AFP:1000-10.000; beta-HCG:5000-50.000, LDH: 1.5-10 kat yüksek)
• Evre 3c: Testis kanserinin akciğer dışı organlara yayılması veya kanda testis kanseri belirteçlerinin ultra yüksek olması  (AFP:>10.000; beta-HCG:>50.000, LDH: >10 kat yüksek)

Testis Kanseri Çeşitleri Nelerdir?

Testis tümörü tiplerini genel olarak 3 ana başlık altında inceleyebiliriz:

• Seminom
• Non-seminom germ hücreli testis tümörü
• Germ hücre dışı testis tümörü

Normalde testistümörü tedavisi özel uzmanlık gerektiren bir tedavidir, üroloji uzmanı ve medikal onkologlar tarafından birlikte yürütülür.

1. Seminom

Testisle sınırlı kanser: Hastanın testis tümörü (yumurtalığı) acil olarak kasıktan yapılan bir kesiyle çıkarılır. Eğer hastanın testis tümörü >4 cm ise veya patolojide “rete testis invazyonu var”  sonucuna ulaşılmış ise hastaya ek olan 1 kür kemoterapi uygulanır.

Karında lenf nodlarının olduğu tümörü: Hastanın testis tümörü(yumurtalığı) acil olarak kasıktan yapılan bir kesiyle çıkarılır. Hastanın karnına hokey sopası şeklinde radyoterapi uygulanır veya hastaya 3 kür kemoterapi verilir.

Akciğer metastazı olan testis tümörü: Hastanın testis tümörü(yumurtalığı) acil olarak kasıktan yapılan bir kesiyle çıkarılır. Hastaya 3 kür kemoterapi verilir.

Akciğer dışı organ metastazları olan testis tümörü: Hastanın testis tümörü (yumurtalığı) acil olarak kasıktan yapılan bir kesiyle çıkarılır. Hastaya 4 kür kemoterapi verilir.

2. Non-Seminom Germ Hücreli Tümör

Testisle sınırlı kanser: Hastanın testis tümörü (yumurtalığı) acil olarak kasıktan yapılan bir kesiyle çıkarılır. Eğer hastanın patolojide “vasküler invazyonu var” sonucuna ulaşılmış ise hastaya ek olan 1 kür kemoterapi uygulanır

Karında lenf nodlarının olduğu testis tümörü: Hastanın testis tümörü(yumurtalığı) acil olarak kasıktan yapılan bir kesiyle çıkarılır. Hastaya 3 kür kemoterapi verilir.

Akciğer metastazı olan testis tümörü: Hastanın testis tümörü (yumurtalığı) acil olarak kasıktan yapılan bir kesiyle çıkarılır. Eğer kandaki testis tümörü markerları çok yüksekse hastaya 4 kür; çok yüksek değilse 3 kür kemoterapi verilir.

Akciğer dışı organ metastazları olan testis tümörü: Hastanın testis tümörü (yumurtalığı) acil olarak kasıktan yapılan bir kesiyle çıkarılır. Hastaya 4 kür kemoterapi verilir.

Hastaların bir kısmında verilen kemoterapi sonrası vücudun çeşitli yerlerinde nüksler olabilir, bu durumda hastayı ameliyat edip kalan testis tümörü dokularını temizlemek veya ikinci düzey bir kemoterapi seansı düzenlemek gerekebilir.

Testis Kanseri Tedavisi

1. Radikal Inguninal Orşiektomi

Testis tümörü tedavisi ilk olarak kanserli testisin (yumurtalık) acilen alınmasıyla başlar. Testis tümörü şüphesinde bile testis mutlaka kasıktan çıkarılmalıdır. Çıkarılan testis patoloji laboratuvarında incelenir ve kanser tipi belirlenir.

Üreme çağındaki hastalara testis tümörü ameliyatı öncesi hormon tahlilleri, sperm analizi ve sperm dondurma (kriyoprezervasyon) önerilmelidir.

2. Testis Kanserinde Kemoterapi

Testis tümörü ileri evrelerde olsa dahi kemoterapi ile tamamen tedavi edilebilen (kür sağlanabilen) kanserlerin başında gelir. Testis kanserlerinde kemoterapi oldukça etkilidir ve erken evredeki hastaların tamamına yakını, ileri evredeki hastaların büyük bir kısmı kemoterapi ile tamamen iyileşebilmektedir.

Testis kanserinin tedavisi ameliyat ile başlar. Hastalıklı testisin ameliyat ile tamamen alınması sonrası hasta kemoterapi için değerlendirilir. Tedavinin devamı onkolog tarafından düzenlenir.

Ameliyat sonrası tedavinin devamına hastalığın çeşidi (patoloji ile belirlenir, seminom/non-seminom olarak ikiye ayrılır), evresi, kan tetkiklerindeki tümör belirteçlerinin durumu (beta-HCG, AFP, LDH), filmlerdeki hastalığın yaygınlığına göre karar verilir. Eğer ameliyat sonrası kan ve filmlerde her şey normal ise verilebilecek tedavinin ismi adjuvan kemoterapidir. Ameliyat ile tümör tamamen alınsa bile erken evredeki hastalarda bile hastalığın nüks etme ihtimali mevcuttur. Adjuvan, koruyucu, amaç ile verilen tedavinin çeşidi hastalığın çeşidine göre belirlenmektedir. Seminom ise karboplatin isimli kemoterapi ilacı, non-seminom ise BEP isimli kemoterapi rejimi adjuvan amaçla kullanılmaktadır.

Testis Kanseri Nüks Eder mi? Tekrarlar mı?

Testis tümörü nedeniyle vücudunda metastatik kitleleri olan erkeklere kemoterapi uygulanır. Bu hastaların %20’sinde kemoterapi sonrası karındaki metastatik kitleler küçülmez veya küçülse dahi kitleler tam olarak kaybolmazlar. Bu durumda bu kitlelerin içindeki kanserli alanların yok olup olmadığını bilmek çok önemlidir. Kitlelerin %50’si fibrozis dokusu (nedbe dokusu); %40’ı teratom(iyi huylu fakat büyüme özelliğine sahip tümör), %10’ı ise canlı kanser dokusudur. Eğer böyle kemoterapi sonrası karında varlıklarını sürdüren kitleler varsa kanda tümör belirteçlerine ve PET taramada bu kitlelerin aktif olup olmadığına bakılmaktadır. Tümör belirteçleri (AFP, beta HCG, LDH) yüksek olan veya PET te aktivite gösteren kitleler ameliyat ile çıkarılması gerekir. Bu ameliyatın adı retroperitoneal lenf nodu diseksiyonudur (RPLND).

Rplnd (Retroperitoneal Lenf Nodu Diseksiyonu)

RPLND böbrek seviyesinden başlayarak aşağıya doğru karındaki ana damarların etrafındaki lenf bezlerinin çıkarılma işlemidir. İşlem açık ameliyat, laparoskopik cerrahi veya robotik cerrahi ile yapılabilir